Trung Quốc, trước đây là thị trường xuất khẩu thủy sản lớn nhất của Nhật Bản, đã cấm mua hải sản có nguồn gốc từ Nhật Bản do nguy cơ ô nhiễm phóng xạ sau khi Công ty Điện lực Tokyo (9501.T) bắt đầu xả nước đã qua xử lý từ nhà máy điện hạt nhân Fukushima ra Thái Bình Dương vào tháng 8 năm ngoái.

Thủy sản Nhật Bản sang Trung Quốc giảm mạnh

Xuất khẩu nông, lâm, thủy sản của Nhật Bản trong nửa đầu năm 2024 lần đầu tiên giảm kể từ năm 2020 do xuất khẩu sang Trung Quốc giảm 43,8%. Trong đó, Sò điệp bị ảnh hưởng nặng nề nhất, giảm 37% so với cùng kỳ năm ngoái. Norihiko Ishiguro, Chủ tịch Tổ chức Ngoại thương Nhật Bản (JETRO), cho biết: "Chúng tôi vẫn chưa thể bù đắp đầy đủ sự mất mát từ thị trường Trung Quốc về số lượng, nhưng xuất khẩu sang Mỹ, Canada, Thái Lan và Việt Nam đang tăng lên, thúc đẩy đáng kể động lực ở các thị trường thay thế". Ông cho biết thêm, cơ quan thương mại được chính phủ Nhật hỗ trợ này đang thúc đẩy đa dạng hóa các điểm đến xuất khẩu cho sò điệp và các sản phẩm khác bị ảnh hưởng bởi lệnh hạn chế của Trung Quốc bằng cách thiết lập các kênh thương mại mới ở châu Á, Mỹ và châu Âu. "Những nỗ lực quảng cáo chuyên sâu của chúng tôi đã giúp chúng tôi chuyển hướng được 20-30% lượng xuất khẩu sò điệp bị mất do lệnh cấm nhập khẩu của Trung Quốc", ông Ishiguro cho biết hôm thứ Sáu, trước lễ kỷ niệm một năm xả nước Fukushima (24/8/2023). Ông nói thêm: "Có tiềm năng tăng trưởng đáng kể cho xuất khẩu thủy sản Nhật Bản và chúng tôi sẽ không mất quá nhiều thời gian để bù đắp khoảng trống do lệnh cấm của Trung Quốc gây ra". Theo dữ liệu của chính phủ, Nhật Bản đã xuất khẩu thủy sản trị giá 87,1 tỷ Yên (592 triệu USD) sang Trung Quốc vào năm 2022, và nơi này đã trở thành thị trường xuất khẩu lớn nhất của Nhật Bản. Con số này bao gồm ngọc trai và san hô, giảm xuống còn 61 tỷ yên vào năm 2023 và 3,5 tỷ yên trong nửa đầu năm 2024.

Nỗ lực khuyến mãi

Theo ông Ishiguro, với ngân sách bổ sung 5 tỷ yên từ chính phủ Nhật, JETRO đã hỗ trợ 170 sự kiện trong năm qua để quảng bá sò điệp, cá đuôi vàng và các loài cá khác tại hơn 70 thành phố ở Nhật Bản và nước ngoài, bao gồm Davos, Thụy Sĩ và San Francisco. Tổ chức này cũng đã mời các đầu bếp nổi tiếng, những người có ảnh hưởng và người mua từ nước ngoài đến tham quan các chợ cá và nghề cá ở Nhật Bản, trong khi các chiến dịch ở Thái Lan quảng bá hải sản Nhật Bản tại các nhà hàng của Thái Lan, Ý, Trung Quốc. Ông Ishiguro cho biết thêm, phái đoàn này cũng đã được cử đến Việt Nam và Mexico để tìm kiếm các địa điểm chế biến sò điệp, nhằm thay thế chuỗi cung ứng của Trung Quốc. Ông lưu ý rằng có thể dự kiến ​​tăng trưởng ở các thị trường mới nổi như Đông Âu và Trung Đông và chỉ riêng ở Ba Lan đã có 2.000 nhà hàng Nhật Bản. Ông cho biết, đồng yên yếu và sự bùng nổ du lịch Nhật Bản cũng là những yếu tố góp phần, thúc đẩy xuất khẩu hải sản Nhật Bản ra các thị trường bên ngoài Trung Quốc.