Sau khi Mỹ và Trung Quốc đạt được thỏa thuận tạm ngừng áp thuế trong 90 ngày, thị trường vận tải biển quốc tế đã chứng kiến một cơn sốt đơn hàng đổ dồn từ Trung Quốc sang Mỹ. Các chủ tàu container, đặc biệt là trên tuyến xuyên Thái Bình Dương, đang rơi vào tình trạng quá tải khi nhu cầu vận chuyển tăng đột biến, kéo theo tình trạng tắc nghẽn tại các cảng lớn và đẩy giá cước vận tải lên mức cao chưa từng thấy kể từ sau đại dịch Covid-19.
Tại cảng Yantian ở Thâm Quyến – cửa ngõ xuất khẩu chính sang thị trường Mỹ, lượng container tăng mạnh buộc các hãng tàu phải gấp rút điều chỉnh lịch trình, phân bổ tàu và phối hợp chặt chẽ với cảng để tránh ùn ứ kéo dài. Nhiều nhà nhập khẩu Mỹ tranh thủ đẩy mạnh đơn hàng trước khi thời hạn miễn thuế kết thúc, khiến áp lực lên chuỗi logistics càng lớn.
Giá cước vận chuyển tăng nhanh theo nhu cầu. Tính đến ngày 15/5, giá cước giao ngay tuyến Thượng Hải – Los Angeles đã tăng 16% so với tuần trước, lên mức 3.136 USD/container 40 feet. Dự báo, mức giá này có thể tăng gấp đôi, đạt 6.000 USD/container trong những tuần tới nếu các hãng tàu tiếp tục đẩy phụ phí mùa cao điểm (GRI). Hàng loạt hãng tàu lớn như ONE, CMA CGM, Yang Ming và ZIM đã công bố tăng GRI từ 1.000–2.000 USD/container, trong khi Cosco, HMM, Hapag-Lloyd và Evergreen có kế hoạch nâng mức GRI lên tới 3.000 USD/container từ ngày 15/5.
Theo các chuyên gia, việc đình chiến thương mại trong ngắn hạn không chỉ tạo ra mùa cao điểm sớm hơn thường lệ mà còn làm dấy lên lo ngại về tình trạng tắc nghẽn tại các cảng biển lớn và thiếu hụt tàu vận chuyển cục bộ. Điều này thúc đẩy nhu cầu thuê tàu tăng mạnh trên thị trường thứ cấp.
Phân khúc tàu container cỡ lớn VLCS (7.500–11.000 TEU) hiện ghi nhận nhu cầu ổn định, đặc biệt cho các hợp đồng thuê dài hạn. Hãng COSCO vừa ký hợp đồng thuê dài hạn 6 tàu đóng mới từ Seaspan. Phân khúc LCS (5.300–7.499 TEU) sôi động nhờ các hợp đồng ngắn hạn và cho thuê lại, với sự tham gia tích cực của các hãng ESL, CMA CGM và MSC. Tuy nhiên, nguồn cung ở nhóm này vẫn hạn chế.
Tàu panamax cổ điển (4.000–5.299 TEU) vẫn được ưa chuộng với thời hạn thuê chủ yếu dưới một năm. Phân khúc tàu cỡ trung (2.700–3.800 TEU) chứng kiến ít giao dịch hơn do thiếu tàu sẵn sàng, nhưng giá thuê cho tàu 3.500 TEU vẫn đạt khoảng 30.000 USD/tháng với hợp đồng hai năm.
Đáng chú ý, phân khúc tàu nhỏ dưới 1.500 TEU đang hoạt động rất tích cực. Tàu tiêu chuẩn 1.118 TEU hiện được thuê với giá lên tới 16.500 USD/tháng cho hợp đồng 12 tháng. Tàu chở hàng lạnh, có cần cẩu và hầm lạnh vẫn được thị trường ưa chuộng, nhất là tại khu vực châu Mỹ và Đại Tây Dương – nơi ghi nhận hoạt động thuê tàu nhộn nhịp nhất trong thời gian gần đây.
Giới phân tích đánh giá, nếu xu hướng đặt hàng ồ ạt tiếp diễn và chưa có đột biến về nguồn cung tàu, thị trường vận tải biển sẽ tiếp tục nóng trong ba tháng tới – thời hạn của thỏa thuận đình chiến Mỹ - Trung – với hệ quả rõ rệt là giá cước và giá thuê tàu giữ ở mức cao, tạo thêm áp lực cho chuỗi cung ứng toàn cầu.